Theo bà Oanh, lô hàng 2,1 tấn sầu riêng nhập khẩu VN giá 210.000 đồng/kg. Khi đến Nhật Bản, toàn bộ hàng được phân phối cho cửa hàng bán lẻ đã đặt trước. Sau vài ngày giao hàng, đối tác tới tấp điện thoại phản ánh sầu riêng không chín, quả chín được thì cơm sống sượng, không ngọt, mùi chua… Sau đó, DN phải thu hồi toàn bộ sầu riêng để kiểm tra thì có 70% bị thối hỏng. “Chỉ riêng lô hàng này, chúng tôi bị lỗ 300 triệu đồng. Sau rất nhiều lần thương lượng, đối tác VN chấp nhận chia sẻ 50% tiền lỗ nhưng thiệt hại lớn nhất chính là mất đi niềm tin, uy tín với đối tác, người tiêu dùng ở Nhật Bản”, bà Oanh nói.

Bà Oanh chia sẻ dù rất muốn ủng hộ tiêu thụ nông sản cho quê nhà, nhưng nếu so sánh với sầu riêng Thái Lan thì hàng VN chất lượng không ổn định, rủi ro rất lớn. “Giá nhập khẩu sầu riêng Thái Lan và VN nhiều thời điểm ngang nhau, nhưng nếu làm hàng Thái Lan thì yên tâm về chất lượng, mẫu mã. Trước đây, mỗi tuần chúng tôi nhập khẩu 2 tấn sầu riêng từ VN chuyển theo đường hàng không, nhưng sau sự cố vừa qua, chúng tôi không giữ được khách nên phải giảm sản lượng xuống còn 1 tấn. Sắp tới, nếu chọn được loại trái cây ổn định hơn, chúng tôi sẽ bỏ hẳn, không làm sầu riêng tươi nữa”, bà Oanh nói.

Tranh mua tranh bán bát nháo làm loạn giá, giảm chất lượng

Một chủ doanh nghiệp (đề nghị giấu tên) ở Tiền Giang chuyên xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc, cho rằng thị trường sầu riêng đang loạn giá dẫn đến loạn chất lượng. Không chỉ ở Nhật Bản, thị trường Trung Quốc vừa qua có nhiều lô hàng sầu riêng bị thối hỏng, không thể chín khi bị cắt non.

Theo chủ doanh nghiệp trên, sầu riêng không chín được là loại hàng “cắt một dao”. Bởi có những thời điểm giá lên cao, thương lái gom hàng mạnh, chủ vườn tranh thủ bán hàng “chạy” giá theo kiểu cắt một lần là sạch vườn thì tỷ lệ trái non rất lớn. Chưa kể, nếu DN nào không có kinh nghiệm, trời vừa mưa xong cắt sầu riêng ngay thì cơm sẽ bị sượng, không ngọt; phải chờ vài ngày sau cho hơi nước trong múi bay thoát hết, khi đó cắt hàng thì múi sầu riêng mới khô và ngọt hơn.

Chủ doanh nghiệp thông tin thêm, để chất lượng sầu riêng xuất khẩu nảy sinh nhiều vấn đề, thị trường tranh mua, tranh bán, bát nháo như hiện nay, lý do một phần nằm ở lòng tham của chủ vườn, thương lái; song phần lớn là trách nhiệm thuộc về các cơ sở đóng gói xuất khẩu. “Nếu như cơ sở đóng gói kiểm soát chặt chẽ nguồn hàng đưa vào, không chấp nhận những lô hàng kém chất lượng thì làm sao thương lái dám mua hàng non, chủ vườn cho cắt bán trái non”, bà T. nói.